Prawdziwa historia 47 Roninów

Japonia, XVIII w. W nocy 30 stycznia 1703 roku (według japońskiego kalendarza- 14 dzień, 12 miesiąc, rok Genroku-15 czyli 14 XII 1702 r. ) czterdziestu siedmiu mężczyzn ubranych w skórzane zbroje zmierzało ulicami Edo do domu mistrza Yoshinaki Kira. Tej nocy pokonali uzbrojonych strażników bez najmniejszego zadrapania i w końcu zemścili się, odkupując honor swojego pana Asano Naganori.

Poznajmy prawdziwą historię 47 Roninów, która była inspiracją dla reżysera filmu z Keanu Reevesem w roli głównej i książki japońskiego autora Osaragi Jiro. Ta jedna z najsłynniejszych historii o honorze, zemście i sprawiedliwości, nazywana „Akō Vendetta” jest przykładem kodeksu honorowego Bushido kojarzonego nie tylko z samurajami, ale także z japońską tożsamością narodową (Bushidō, „droga wojownika”, był kodeksem postępowania samuraja. Zawierał podstawowe wartości moralne wojownika w zakresie mistrzostwa w sztukach walki, oszczędności, lojalności i honoru aż do śmierci).

Przyczyną konfliktu były wydarzenia z 1701 r., kiedy Asano został wyznaczony do zabawiania wysłanników cesarskich przybywających do Edo. Instruktorem rozrywki był Yoshinaka Kira. Było to wielkie wyzwanie, ponieważ protokół grzecznościowy był skomplikowany, a jak wiadomo, w Japonii bardzo przestrzega się określonych zasad. Złamanie lub niedotrzymanie ich okrywało organizatora hańbą i mogło się skończyć nie tylko konfiskatą majątku, ale nawet jego śmiercią.
Asano Naganori i Yoshinaka Kira, domena publiczna

Historia Asano Naganori, opowiada, że nie mógł on znieść obelg ze strony Lorda Kiry i zaatakował go na oczach wszystkich. Nie zdołał go zabić tylko zranił, ale za swój czyn Trybunał nakazał mu popełnić seppuku (rytualne samobójstwo). Według „Kajikawa hikki” napisanego przez Yosobei Kajikawa, Asano krzyczał „To jest zemsta!”, tnąc go mieczem. Jednak przeciął jedynie czoło i plecy Yoshinaki. Podczas przesłuchania Naganori powiedział: „Zaatakowałem go w ramach własnej zemsty, ponieważ byłem bardzo zły. Nie mam nic do powiedzenia bez względu na to, o jakie przestępstwo jestem oskarżony. Jedyne, co mogę powiedzieć, to to, że bardzo żałuję, że poniosłem porażkę.”

Atak Asano Naganoriego na Kirę Yoshinaki
Generał Tsunayoshi Tokugawa , znany ze swego szacunku dla cesarza, nakazał natychmiastowe seppuku Naganoriego i skonfiskowanie plonów rodziny Ako Asano w wysokości 50 000 koku. Podczas samobójstwa Asano, strząsnąwszy ze swego rękawa płatek kwiatu wiśniowego, zaśpiewał następującą pieśń:
"Wszak muszę wiośnie
Powiedzieć „żegnaj“,
Wcześniej, niż kwiat wiśniowy
Utraci płatki, opadające
Na wiatr…"

W księdze „Juki ho akebono” czytamy: „Bez pośpiechu wbił go w lewą stronę żołądka i powiódł nim z dołu do góry. Naówczas dopiero powiedział:
 — Teraz czas!… Proszę, pomóżcie mi!
 Isoda Budaju przystąpił doń z tyłu i ulżył mu, ściąwszy długim mieczem głowę, która, zgodnie z obyczajem, zawisła na piersiach na jednym calu nieprzeciętej skóry. Budaju ostrożnie oddzielił głowę od tułowia i, wziąwszy ją za warkocz przez podwójnie złożoną ćwiartkę papieru, pokazał ją naczelnemu cenzorowi. Skoro w ten sposób zgon został stwierdzony przez świadków, książę Soda wraz z innymi odeszli. Ach, jakie to wszystko jest smutne!
 Przecież książę Asano był szlachetnym dostojnikiem, utalentowanym w oczach wojny i pokoju, nie bez znajomości ze sztukami pięknemi, równie czarujący, jak grzeczny… I oto zginął w trzydziestym siódmym roku życia podobnie, jak ginie rosa poranna! O jakże złowieszczym był dzień ten, kiedy to się stało!… Jakże pełen wypadków jest ten świat, jeżeli osoba znakomita, z rodu udzielnych książąt zamku Asano, potomek tak sławnego rodu, odchodzi do piekieł, do Potoku Żółtego, pozbawiony tytułów i mienia, pozbawiony rodziny i wasali…"
Ciało straceńca zostało pochowane w świątyni Sengaku-ji, w Takanawie w Siba.

Dlaczego tak straszliwa kara została nałożona na daimyo (japoński władca feudalny) i zarządcę domeny Ako?
Lord Kira, jako członek „wysokiego rodu” zajmował się ceremoniałem szogunatu. Był skorumpowanym urzędnikiem, który miał żądać łapówek od panów Asano i Kamei. Obydwaj zostali wyznaczeni do przygotowania ceremoniału, a lord miał im pomóc. Poddani pana Kamei wręczyli po cichu odpowiednią kwotę Kirze, natomiast Asano nie miał zamiaru zhańbić swojego honoru (kodeks busido określa dawanie łapówek jako zachowanie godne pogardy). Yoshinaki się wściekł i zaczął sabotować przygotowania do przyjęcia. Publicznie obrażał Asano (podobno nazwał go „wiejskim głupkiem”) i krytykował wszelkie jego działania. Kiedy bezczelność Lorda sięgnęła zenitu Asano wyciągnął swój wakizashi i ranił Kirę.
Wakizashi to jeden z tradycyjnie wykonanych japońskich mieczy noszonych przez samurajów w feudalnej Japonii. Jego nazwa nawiązuje do praktyki noszenia go przełożonego przez obi lub szarfę u boku, podczas gdy większy miecz tachi noszono zawieszony na sznurku.

Wielu historyków twierdzi, że Kira Yoshinaka nie był takim nikczemnym człowiekiem, jak go przedstawia legenda. W rzeczywistości był bardzo podziwiany przez swoich wasali jako uczciwy i dobry pan. Założył w regionie przemysł solny, rozszerzył rozwój pól ryżowych i system robót publicznych. Jednak w źródłach można znaleźć informację, że nie był on lubiany i tak naprawdę wielu możnych ucieszyło się z jego śmierci.
No i rzeczywiście przyjmował prezenty, ale ich dawanie było akceptowaną częścią zasad rodu Tokugawa (to ród siogunów sprawujący realną władzę w Japonii między 1603 a 1868 rokiem. Okres ich rządów nazywany jest Edo. Siogunat Tokugawa ograniczył rolę cesarza, który spełniał w tym czasie jedynie funkcję reprezentacyjną). Lord Kira nie był bogatym człowiekiem i miał dochody, wynoszące mniej niż 10% dochodów Asano. Dla samuraja przyjmowanie „prezentów” było więc uzupełnieniem jego skromnych dochodów. Kira nie mógł jednak sam ustalić wynagrodzenia za rolę nauczyciela Asano, raczej to Asano musiał okazać mu wdzięczność, wręczając mu odpowiedni prezent. Jeżeli rzeczywiście tego nie zrobił, uznane byłoby to za zniewagę.
Kodeks honorowy był świętością, więc za zakłócenie wizyty, próbę zabójstwa i zniewagę szogunatu Asano został skazany na śmierć.
Gdy szogunat skonfiskował lenno Naganoriego, jego 47 samurajów zostało uznanych za roninów. Ronin to upadły samuraj, który z tego czy innego powodu stracił swojego pana, a jego życie było skazane na wstyd i hańbę. Zgodnie ze swoim kodeksem honorowym, postanowili oni dokonać zemsty i pozbawić życia Lorda Kirę. Jednak ten, w obawie o swoje życie nakazał swoim sługom cały czas obserwować roninów. Tak rozpoczęły się dwa długie lata, kiedy zhańbieni słudzy postanowili wyeliminować wszelkie podejrzenia i udawać, że są nieszkodliwymi w oczach wroga.
Ale w rzeczywistości ci pozornie bezradni mężczyźni w tajemnicy planowali zemstę. W końcu zdecydowali, że nadszedł czas i wieczorem 14/15 grudnia 1702 r. pojawili się u progu człowieka uważanego za odpowiedzialnego za śmierć ich pana. Pod dowództwem Oishi Yoshio dokonali zemsty, zabijając Kirę w jego posiadłości w Edo (incydent Genroku Ako). Co prawda zaproponowano mu możliwość honorowego popełnienia samobójstwa, za pomocą tego samego wakizashi, którego dwa lata wcześniej użył Asano, ale po jego milczeniu Oishi zakończył zadanie, ścinając mu głowę.
Oishi Yoshio
Następnie głowę Kiry postawili na grobie swojego pana w świątyni Sengaku-ji i udali się do szoguna, aby poddać się prawu. Roninowie ostatecznie 20 marca 1703 popełnili seppuku – ku oburzeniu japońskiej opinii publicznej, która oczekiwała ich ułaskawienia. Ocalał tylko jeden, Terasaka Kichiemon, którego uznano za zbyt młodego, aby odprawić rytuał śmierci. Został ułaskawiony przez szoguna i dożył 87 lat. Ciała pozostałych zostały pochowane obok grobu Asano w świątyni Sengaku-ji. Ich czyn prawie natychmiast został owiany legendą, a sami wojownicy stali się bohaterami narodowymi często utrwalanymi w literaturze i sztuce.
Przedstawienie kryjówki Kiry Yoshinaki, gdy ronin go szukał
Tego samego dnia Hisanao Sengoku z Izby Konferencyjnej Bakufu (szogunatu) pozbawił stanowisk, przywilejów i majątku głowę rodziny Kira, Yoshimasę Kira oraz skazał go wygnanie do Takashima w Suwie Domena, prowincja Shinano.

Prawdziwa historia 47 Roninów pozwala nam zanurzyć się na chwilę w XVIII-wiecznej Japonii. Niezależnie od tego, czy przestudiujemy prawdziwą historię, film, książki, czy jakiekolwiek inne źródła, znajdziemy w nich kodeks honorowy samuraja, ale także obraz, jaka była wówczas kultura japońska.

Film z Keanu Reevesem oczywiście jest bardziej amerykański niż japoński, ale niwątpliwie pozwolił utrwalić tę wspaniałą historię.
Ako Vendetta
Roninowie

Grobowce 47 Roninów w Świątyni Sengaku-ji.
Źródła:

https://encyklopedia.interia.pl/slownik-bohaterow-literackich/news-czterdziestu-siedmiu-samurajow-albo-47-roninow,nId,2220984#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome
https://www.japanesewiki.com
https://pl.wikisource.org/wiki/Harakiri_ksi%C4%99cia_Asano_Nagaori

Zdjęcia to ilustracje Hiroshige Utagawy do historii 47 roninów, XIX w., wikipedia.org, https://www.artelino.com/articles/47-ronin.asp